Odtworzenie stosunku prawnego[]
Podniesiony przez Pozwanego zarzut zmiany stosunków jest niezmiernie ważny (s.19 a.22 pkt.c) . Aby jednak zrozumieć jego doniosłość należy dokonać wykładni umowy i zbadać rzeczywisty stosunek prawny łączący Powódkę z Pozwanym.
Wszak Prawo bankowe nie jest zawieszone w próżni, będąc specjalizacją ogólnych przepisów zobowiązaniowych ukształtowanych w Kodeksie cywilnym.
Prawo bankowe a Kodeks cywilny[]
O niewątpliwej relacji lex specialis pomiędzy Prawem bankowym a Kodeksem cywilnym wstyd mi jest Wysoki Sąd przekonywać, jednak z zupełnej ostrożności (ponieważ przedstawiciele strony Pozwanej podnosili tak niedorzeczny argument) zaznaczę chociażby relację art.720 Kc - art.78 Pb czy też art.725 i nast. Kc - art.51 i nast. Pb.
Dokonując więc wykładni umowy należy zderzyć uzyskane wnioski z wykładnią ustawy, starając się zgodnie z wytycznymi art.65 Kc, rozwikłać jaki był zgodny zamiar stron zawierających umowę, do czego zresztą nawołuje sam Pozwany (s.19 a.22 pkt.d in principio).
Zgodny zamiar stron[]
Należy tutaj podkreślić, że zgodnym zamiarem stron nie było zawarcie umowy kredytu indeksowanego (s.19 a.22 pkt.d in fine), tylko umożliwienie finalizacji zakupu nieruchomości. W tym celu Pozwana skorzystała z oferty Pozwanego, a Pozwany niewątpliwie w tym samym celu tj. finansowania potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa, przygotował ofertę kredytów mieszkaniowych. Sama umowa była skutkiem podstawowego celu, który spowodował, że doszło pomiędzy Pozwaną a Pozwanym do stosunku obligacyjnego. Umowa zgodnie z essentialia negotii art.69 ten cel literalnie wymienia. Pozwany zrealizował go płacąc na rzecz sprzedającego mieszkanie.
Hipoteza umowy w walucie obcej []
Z konieczności zaznaczę tutaj, że w sytuacji gdyby Pozwany trwał jednak na stanowisku, że zawarta umowa jest wyrażona w walucie obcej pozostawię pod rozwagę Wysokiego Sądu następujące, omówione dokładnie w wydzielonych sekcjach pisma, argumenty:
- umowa kredytu zawarta w walucie obcej bez podania kwoty i waluty kredytu, nie spełnia essentialia negotii art.69 Pb,
- Prawo dewizowe nadając bankom generalne zezwolenie na obrót dewizowy, wymaga jednocześnie aby do obrotu doszło,
- umowa kredytu zawarta w walucie obcej bez doprowadzenia, lub możliwości doprowadzenie do obrotu dewizowego, nie podlega pod Prawo dewizowe,
- hipoteka ustanowiona jest w złotym polskim, co jako prawo akcesoryjne świadczy o walucie długu,
- kodeks cywilny umożliwia kształtowanie wysokości świadczenia pieniężnego przy pomocy mechanizmu waloryzacji umownej, która jednak nie zmienia natury długu, w szczególności waluty,
- kodeks cywilny nie dostarcza mechanizmów do zmiany waluty długu, w szczególności "indeksacji" w rozumieniu praktyki bankowej,
- indeksacja w rozumieniu języka potocznego oraz ekonomicznego jest szczególną formą waloryzacji umownej stosującej wskaźnik cen jako miernik wartości,
- w Polskim systemie gospodarczym wskaźnik cen jest wyznaczany przez GUS jako inflacja,
- inflacja jest uniwersalnym miernikiem wartości wyznaczającym zmianę wartości pieniądza polskiego,
- Konstytucja RP wyznacza źródła prawa. Nie ma wśród nich jednak praktyki bankowej.
Pozwany bank nie zauważył jednak, że zaślepiony praktyką bankową, od ponad dekady zupełnie bez podstawy prawnej wykonuje umowę która cywilistycznie jest niezgodna z przepisami prawa. Decyzję co do oceny zgodności zastosowanych technik, mających źródło w praktyce bankowej, z przepisami ustawy pozostawiam w rękach Wysokiego Sądu
Umowa w walucie polskiej[]
Wiążąca strony umowa od strony Prawa bankowego oraz Kodeksu cywilnego jest umową wyrażoną w złotym polskim, co jest zresztą zgodne ze społeczno-gospodarczym celem umowy kredytu tj. zapłatą na rzecz osoby trzeciej. Nie można wszak ukryć, że zgodnym zamiarem stron była zapłata za mieszkanie, co zresztą zostało zapisane w umowie kredytu. Bank zwalniając Pozwaną z długu względem sprzedającego mieszkanie (art.518 Kc), stał się posiadaczem wierzytelności na podstawie prawa regresowego (art.391 Kc). W tej sytuacji zachodzą podstawowe mechanizmy Prawa cywilnego, które nijak nie dopuszcza do zmiany waluty długu. Natura długu została określona przez naturę płatności na rzecz osoby trzeciej.
Nie można nawet przypuszczać, że bank dokonał zapłaty we franku szwajcarskim, ponieważ akt notarialny będący dowodem zakupu nieruchomości zawierał cenę podaną w złotym polskim. Bank nie mógł, za plecami Powódki, dokonać płatności w innej walucie niż wynikające z ceny podanej przez sprzedającego.
Na tej podstawie należy stwierdzić, że naturą stosunku łączącego Pozwaną z Pozwanym jest dług denominowany w pieniądzu polskim, odpowiadający wysokości środków pieniężnych przekazanych sprzedającemu nieruchomość w zamian za zwolnienie Pozwanej z obowiązku zapłaty ceny.
Miara oprocentowania[]
Należy jednocześnie zaznaczyć, że prawo nie definiuje ram ekonomicznych w jakich musi się znaleźć oprocentowanie. Prawo bankowe nadaje Pozwanemu prawo do pobierania procentu, pozostawiając jednak profesjonaliście jakim jest bank wolność w zakresie podjęcia decyzji jakiej wartości użyć. Jedyne ramy jakie wyznacza prawo cywilne to uniezależnienie czynnika kształtującego od woli Pozwanego. Zaznaczę, że współczynnik LIBOR jest absolutnie niezależny od woli Pozwanego, będąc kształtowanym przez banki zagraniczne. Nie można tego nijak powiedzieć o wskaźniku WIBOR, który był o okresie zawieranie umowy kształtowany przez grupę banków oferujących sobie, bez konieczności doprowadzanie do obrotu pieniężnego, wirtualne pożyczki. Wskaźnik WIBOR mógł być więc teoretycznie zależny od subiektywnej woli Pozwanego. Nie jest przedmiotem niniejszej sprawy rozważanie czy był. Zaznaczę tylko, że w 2017 r. kwotowanie indeksu WIBOR zostało przekazane pod kontrolę Giełdy Papierów Wartościowych[1], co teoretycznie czyni ten wskaźnik obiektywnym.
Bank oferując niskie oprocentowanie niewątpliwie skusił Powódkę swoją atrakcyjną ofertą, umożliwiając jej dodatkowo zaciągnięcie większego długu z uwagi na niższy koszt jego obsługi. Bank nie tylko zyskał zadowolonego klienta, ale także uruchomił większą ilość środków pieniężnych, co wydaje się być celem banku i jednym z filarów jego działalności.
Konkluzja[]
Na podstawie przedstawionych argumentów, wykazałem, że usunięcie klauzuli indeksacyjnej nie zmienia natury długu, który jak wykazałem powyżej z definicji jest długiem wyrażonym w złotym polskim.
Ocenę co do ostatatecznej decyzji pozostawiam w rękach Wysokiego Sądu.
Przypisy[]
- ↑ O stawce WIBOR, https://gpwbenchmark.pl/aktualnosci_czytaj?cmn_id=1005